Wat is een burn-out

Een burn-out betekent letterlijk ‘opgebrand’ zijn. Er zijn verschillende definities, maar als je een burn-out hebt voel je je lichamelijk, emotioneel en psychisch totaal uitgeput. Hierdoor ben je niet meer in staat om normaal te functioneren in je dagelijkse werk of je gezin.

 

Bij een burn-out zijn eenvoudige dingen als boodschappen doen, de kinderen naar school brengen of een telefoontje plegen, al te veel. Je kunt het niet opbrengen om ’s morgens uit je bed te komen. Je barst om niets in uit in huilen en het lukt je vervolgens niet om ermee te stoppen. Ook heb je vaak een kort lontje en kan een –op zich kleine– gebeurtenis net de druppel zijn die de emmer doet overlopen.


Kortom, je batterij is leeg en je bent niet meer in staat om deze op te laden. Je bent burn-out.

 

Het  ontstaan van een burn-out

Een burn-out ontstaat meestal als gevolg van een langdurige periode van (toenemende) overbelasting en stress, waaraan je te weinig aandacht hebt besteed. Er is dan sprake van een langdurig verstoorde energiebalans, waarbij het evenwicht tussen je draagkracht (wat je aan kunt) en draaglast (wat je moet doen van jezelf of van een ander) is verstoord.

 

Burn-out heeft een lichamelijke oorzaak: Bij een burn-out is de balans tussen het sympathische en parasympatische deel van je zenuwstelsel verstoord geraakt. Je hormoonhuishouding raakt hierdoor ook van slag. De stresshormonen adrenaline en cortisol spelen daarin een belangrijke rol. Met als gevolg een continu gevoel van sterke onrust, problemen met slapen, cognitieve en emotionele klachten en een neerslachtigheid. 

 

Wat zijn de oorzaken van stress en burn-out?

Bij het ontstaan van een burn-out kunnen verschillende oorzaken spelen. Denk aan werkgerelateerde factoren, persoonlijke en psychische factoren maar ook aan maatschappelijke factoren. Samen spelen deze oorzaken –in meer of mindere mate– een rol bij het ontstaan van een burn-out. Burn-out komt veel voor bij mensen, die jarenlang onder grote druk leven (van werk en/of privé, maatschappij), en die steeds over hun grenzen gaan. Bijvoorbeeld door perfectionisme of onzekerheid (persoonlijke kenmerken) en daarbij de signalen van hun lichaam negeren. Al deze tekenen van een burn-out worden niet (tijdig) herkend en worden dus genegeerd. 

 

Burn-out? Dit zijn de symptomen en klachten

Heb je last van heftige lichamelijke, emotionele en psychische klachten? Ervaar je vermoeidheid en heb je het gevoel dat je helemaal bent uitgeput? Dan kan er sprake zijn van een burn-out. Misschien herken je ook wel symptomen die je niet zo snel aan een burn-out zal koppelen. Dit zijn veel voorkomende klachten:

  • Sociale contacten vermijden
  • Extreme vermoeidheid, je voelt je fysiek, psychisch en emotioneel uitgeput
  • Slecht slapen of slapeloosheid
  • Hartkloppingen
  • Snel geïrriteerd, gevoeliger voor negatieve prikkels en je kunt minder goed relativeren
  • Hoge en snelle ademhaling
  • Onrustig gevoel en gejaagdheid
  • Hoofdpijn
  • Vergeetachtig en verminderde concentratie, concentratieproblemen, moeite om aandacht vast te houden
  • Huilbuien, emotioneel uit balans
  • Angst- en paniekaanvallen
  • Somberheid, lusteloosheid, niet meer kunnen genieten
    Geen prikkels (auditief, visueel) kunnen verdragen (feestje, TV, muziek, etc.)
    Verminderd zelfvertrouwen

Herstellen van een burn-out

Het herstel van een burn-out kan helaas een lange periode in beslag nemen. Het herstelproces bestaat meestal uit de volgende stappen:

 

Stap 1: Lichamelijk beter worden

Een burn-out is niet alleen psychisch zwaar voor je, ook op je lichaam heeft het een flinke impact. Zorg er daarom allereerst voor dat je helemaal tot rust komt en geef je lichaam de tijd om te herstellen. Doe niet te veel op een dag en zorg ervoor dat je op tijd naar bed gaat.

 

Stap 2: Word mentaal beter en vul je reserves verder aan. Werk aan je zelfmanagement

Een burn-out heeft vaak een grote impact op je zelfvertrouwen. Je lichaam laat je namelijk ‘in de steek’ en daardoor ben je niet meer in staat om te functioneren zoals jij wilt. Met de juiste hulp, krijg je langzaam maar zeker het vertrouwen in jezelf terug.

 

Stap 3: Ga langzaam weer aan de slag, bouw verder aan je conditie

Voel je je lichamelijk en mentaal weer sterker? Dan is het van belang om langzaam je werkzaamheden en taken weer op te pakken. Doe dit stapje voor stapje, en zorg ook hier voor de juiste begeleiding.

 

Stap 4. Voorkom een terugval

Bijna 1 op de 3 van de mensen met psychische problemen krijgt een terugval. Dit geldt ook voor mensen met een burn-out. Om een terugval te voorkomen, is het belangrijk dat je op je eigen tempo weer terugkeert op de werkvloer. Dit kan op je oude werkplek bij je eigen werkgever, maar het is ook soms goed om te kijken of je wellicht beter ergens anders (op een andere plek in de organisatie of bij een ander bedrijf) aan de slag kunt gaan. Burn-out-problemen ontstaan namelijk vaak op de werkvloer.